Vijf vragen over de excuses van Nederland aan Indonesië - NU.nl

Koning Willem-Alexander bood dinsdag in Indonesië zijn excuses aan voor het Nederlandse geweld tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog. Het is voor het eerst dat een Nederlandse vorst ergens excuses voor maakt. Wat deed Nederland fout in de periode 1945-1949?

Wat is de historische link tussen Nederland en Indonesië?

Nederland ontpopte zich in de zeventiende eeuw tot de belangrijkste Europese macht in de regio. Na het faillissement van de Vereenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) in 1798 annexeerde Nederland de archipel als kolonie. Nederland verdiende veel geld aan het gebied, onder meer door de de mijnbouw en oliewinning op het eiland te ontwikkelen.

Waarom vormde de Tweede Wereldoorlog een kantelpunt?

Op 15 augustus 1945 capituleerde Japan. Indonesische nationalisten zagen hun kans schoon en riepen de Republiek Indonesië uit. Soekarno (op de foto) werd de eerste president.

De Nederlandse regering erkende deze nieuwe staat niet en beschouwde de nationalisten als opstandelingen binnen de Nederlandse kolonie. Dit leidde tot een periode van vier jaar militaire onderdrukking door Nederlandse strijdkrachten. De strijd kostte zo'n vijfduizend Nederlandse militairen het leven: de helft door oorlogshandelingen, de andere helft door ziektes en ongelukken.

Wat waren de politionele acties?

Dit waren twee offensieve operaties in 1947 en 1948 door de Nederlandse strijdkrachten op de eilanden Java en Sumatra, die als doel hadden het Nederlandse gezag over bepaalde gebieden te herstellen. Deze acties kostten zo'n honderdduizend Indonesiërs het leven.

Onder anderen de Zwitsers-Nederlandse historicus Rémy Limpach constateerde na onderzoek dat de Nederlandse krijgsmacht in die periode structureel extreem geweld heeft gebruikt. Verschillende Indonesische slachtoffers en nabestaanden spanden de afgelopen jaren rechtszaken tegen de Staat aan naar aanleiding van excessen in die periode.

Heeft het kabinet niet al een keer sorry gezegd?

Toenmalig minister Ben Bot van Buitenlandse Zaken zei in 2005 tijdens een bezoek aan Indonesië dat Nederland "aan de verkeerde kant van de geschiedenis had gestaan" met de pogingen om de onafhankelijkheid van Indonesië met geweld te voorkomen.

Daarnaast betuigde Nederland in 2013 spijt voor oorlogsmisdrijven tijdens de koloniale oorlog in het toenmalige Nederlands-Indië. Dit ging echter om een specifiek excuus dat was gericht aan mensen die door middel van standrechtelijke executie om het leven waren gekomen. Premier Mark Rutte beklemtoonde toen echter dat het niet ging om een algemeen excuus voor de politionele acties.

Daarnaast kondigde het kabinet in 2016 een groot wetenschappelijk onderzoek aan naar de dekolonisatie van Nederlands-Indië. Rutte benadrukte geen schuldigen te willen zoeken, maar vooral de feiten boven tafel te willen krijgen. Dit onderzoek is nog niet afgerond.

Heeft Nederland ooit eerder overwogen excuses te maken?

Ja. Toenmalig koningin Beatrix wilde in 1995 al excuses maken voor de fouten in Indonesië en het excessieve geweld tijdens de politionele acties, maar toenmalig premier Wim Kok stak hier toen een stokje voor. Excuses zouden namelijk een klap in het gezicht van Indiëveteranen zijn geweest, die in Indonesië na de Tweede Wereldoorlog hun leven in de waagschaal stelden voor Nederland.

Beatrix bezocht Indonesië in augustus 1995, nog geen week nadat Indonesië een halve eeuw onafhankelijkheid van Nederland vierde. De kwestie wierp een zeer zware schaduw over het staatsbezoek, dat bepaald geen succes werd. Dieptepunt was het mislukken van een bijeenkomst van Nederlandse en Indonesische veteranen op een Indonesisch ereveld, in het bijzijn van Beatrix. De Indonesiërs kwamen niet opdagen.

Let's block ads! (Why?)

2020-03-10 07:24:39Z
https://news.google.com/__i/rss/rd/articles/CBMiYWh0dHBzOi8vd3d3Lm51Lm5sL2Jpbm5lbmxhbmQvNjAzNjI5OC92aWpmLXZyYWdlbi1vdmVyLWRlLWV4Y3VzZXMtdmFuLW5lZGVybGFuZC1hYW4taW5kb25lc2llLmh0bWzSAWBodHRwczovL3d3dy5udS5ubC9iaW5uZW5sYW5kLzYwMzYyOTgvdmlqZi12cmFnZW4tb3Zlci1kZS1leGN1c2VzLXZhbi1uZWRlcmxhbmQtYWFuLWluZG9uZXNpZS5hbXA?oc=5